Γεγονός είναι η πρώτη επιστημονική δημοσίευση στο πλαίσιο του τριετούς ερευνητικού προγράμματος «Ανάδειξη των Ποιοτικών και Διατροφικών Χαρακτηριστικών της Πατάτας Νάξου με -ομικες τεχνολογίες» και ακρωνύμιο «GrEaTest-Potatoes», το οποίο συντονίζει η Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Νάξου συμπράττοντας με το Ινστιτούτο Γενετικής Βελτίωσης και Φυτογενετικών Πόρων του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ.
Κυριότερος στόχος του «GrEaTest-Potatoes» είναι η διαφοροποίηση και ανάδειξη της Πατάτας Νάξου Π.Γ.Ε. ως προϊόντος υψηλής αξίας με σύγχρονες -ομικές τεχνολογίες.
Σύγχρονες τεχνολογίες ταυτοποίησης προϊόντων αγροδιατροφής, όπως το DNA barcoding και οι μοριακοί δείκτες, είναι ικανές να διακρίνουν ποικιλίες/είδη φυτικών οργανισμών, όμως δεν δύνανται να προσδιορίσουν τη γεωγραφική προέλευση ενός προϊόντος. Δυστυχώς, όσοι εφαρμόζουν εμπορικές απάτες, όπως είναι η λάθος επισήμανση ετικέτας ή η νοθεία στα τρόφιμα, βρίσκονται συνήθως ένα βήμα μπροστά από τις ελεγκτικές αρχές.
Για παράδειγμα, μια ελληνική ποικιλία που απολαμβάνει καθεστώς προστασίας γεωγραφικής μπορεί να παραχθεί σε κάποια άλλη περιοχή ή χώρα. Τα προϊόντα αυτά δεν μπορούν να διαχωρισθούν αποκλειστικά με βάση το DNA έναντι των γνήσιων προϊόντων με γεωγραφική ένδειξη, καθώς διαθέτουν ακριβώς το ίδιο DNA. Για αυτόν τον λόγο, απαιτούνται ολιστικές προσεγγίσεις που συνδυάζουν διαφορετικά σύγχρονα εργαλεία και τεχνολογίες.
Η δημοσίευση που τώρα είδε το φως της δημοσιότητας, λοιπόν, αφορά σε συνδυαστική μεθοδολογία που ανέπτυξαν οι ερευνητές του Ινστιτούτου Γενετικής Βελτίωσης και Φυτογενετικών Πόρων του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ και η οποία επιτρέπει την ανίχνευση της μοριακής υπογραφής των Π.Γ.Ε. προϊόντων (Boutsika et al. 2023).
Συγκεκριμένα, χρησιμοποιώντας την πατάτα ως φυτικό μοντέλο οι ερευνητές παρουσίασαν ως απόδειξη αρχής (proof of principle) την πρώτη πολυ-ομική ανάλυση μεθυλίωσης DNA σε όλο το γονιδίωμα, την αλληλούχηση RNA και το πρωτεϊνικό προφίλ για τη λήψη του μοριακού πορτραίτου της διάσημης Πατάτας Νάξου Π.Γ.Ε. κατά τη συγκομιδή και μετά την αποθήκευση.
Επίσης, χρησιμοποίησαν μια μεταγονιδιωματική προσέγγιση για τη διάκριση των κονδύλων πατάτας που παράγονται σε διαφορετικές περιοχές με βάση το διακριτό μικροβιακό τους αποτύπωμα, η οποία συνδυάστηκε για πρώτη φορά με τα σύνολα των δεδομένων μεγάλης κλίμακας -omics των κονδύλων της πατάτας, συνδυάζοντας με αυτόν τον τρόπο δεδομένα από ολόκληρο το «ολοβίωμα». Ανάλογες τεχνολογίες και μεθοδολογίες μπορούν να εφαρμοστούν σε πλήθος αγροδιατροφικών προϊόντων, τόσο προς την κατεύθυνση της ιχνηλασιμότητας όσο και της πιστοποίησης».
Τα αποτελέσματα της ΄΄έρευνας δημοσιεύτηκαν στην επιθεώρηση ανοιχτής πρόσβασης iScience (εκδόσεις Cell Press), ενώ η Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Νάξου συνέβαλε αποφασιστικά στην διεξαγωγή της καθώς παρείχε απαραίτητες πληροφορίες και πρόσβαση σε κρίσιμα δεδομένα.
Διαβάστε την έρευνα:
